Op dinsdag 8 mei 2018 vond in het congres- en vergadercentrum Lamot in Mechelen de officiële presentatie plaats door het Agentschap Binnenlands Bestuur van de survey ‘Samenleven in Diversiteit’ en de Vlaamse Migratie- en Integratiemonitor (hier vind je de volledige bevragingen en resultaten). Deze dag diende 2 doelstellingen: het meedelen van de resultaten, en het bekomen van feedback van het publiek. Om dit laatste te bewerkstelligen werden deelnemers in de namiddag onderverdeeld in 4 parallelle sessies, met telkens een thematische toelichting van de resultaten van de survey ‘Samenleven in Diversiteit’, een panelgesprek met 3 experten en ruimte voor uitwisseling.
Jeroen Windey, administrateur-generaal van het Agentschap Binnenlands Bestuur opende de dag met de legendarische toelichting dat surveys en graadmeters over migratie en integratie puur bedoeld zijn om het beleid t.a.v. integratie aan te passen aan veranderende noden in de samenleving; en niet om polariserende krachten in de maatschappij te versterken. Gegevens uit de graadmeter en de survey zijn dus niet bedoeld om uit de context te halen en te instrumentaliseren als oneliners of waardeoordelen over gemeenschappen van minderheden. Ik haal deze toelichting graag aan, omdat het ook meteen de eerste en enige genuanceerde uitspraak was over de graadmeter en de survey.
De Vlaamse Migratie- en Integratiemonitor (VLIM) in 2018 is de 3e editie van deze bevraging, en polst onder meer naar de sociaal-economische positie van minderheden in Vlaanderen. Elke 2 à 3 jaar wordt deze bevraging herhaald, en uit de editie dit jaar kwam o.a. naar boven dat de immigratie van vreemdelingen in Vlaanderen sterk Europees is gekleurd: 63% van de instroom van personen met niet-Belgische herkomst, komt uit andere EU-landen. Daarnaast wordt uit de bevraging afgeleid dat een superdivers Vlaanderen de realiteit is : 1/5 van de inwoners in Vlaanderen heeft een niet-Belgische herkomst (de herkomst-definitie vinden we terug in artikel 3 van het Vlaams Integratiedecreet, nl: personen die niet de Belgische nationaliteit bezaten bij geboorte of van wie minstens een van de ouders bij geboorte niet de Belgische nationaliteit bezat). Instromers van buiten de EU blijken niet volwaardig te participeren aan de samenleving wat betreft werk, onderwijs, inkomen en sociale betrokkenheid. Werk aan de winkel dus, en tijd voor bevraging van de beleidsmakers over hoe en waarom hun nalatigheid zulke proporties heeft aangenomen.
Interessante side-note: in Nederland hanteren ze en andere definitie van ‘herkomst’. Arjen Verweij, Adviseur Onderzoek en Kennis bij de Directie Samenleving en Integratie van het Nederlandse Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid, en opdrachtgever van de Survey Integratie Minderheden (SIM) legt uit dat nationaliteit in Nederland niet langer wordt gezien als een afdoend referentiepunt voor ‘herkomst’, omdat nationaliteit niet iets vaststaand is. In plaats van geboortenationaliteit of geboortenationaliteit van de ouders, wordt er in Nederland voor de herkomstdefinitie gekeken naar het geboorteland van de persoon in kwestie. Is hij of zij geboren in Nederland? Dan is de herkomst van die persoon Nederlands. Wie weet kunnen onze beleidsmakers een bevraging organiseren over de herkomst-definitie – en kunnen we iets leren van onze noorderburen.
De Survey Samenleven in Diversiteit (SID-Survey), is een nieuwe bevraging die er is gekomen in opdracht van minister Liesbeth Homans, bevoegd voor integratie en inburgering. De SID-survey zal elke 3 à 4 jaar herhaald worden, en polst naar welk beeld personen van Belgische, Marokkaanse, Turkse, Roemeense, Poolse en Congolese afkomst over zichzelf hebben aangaande hun attitude en denkbeelden t.a.v. culturele diversiteit. Deze survey polst dus naar antwoorden in het genre van ‘ik ben geen racist, maar..’ waarbij de onuitgesproken gedachte na de ‘maar’ niet in de resultaten wordt opengenomen, en het antwoord enkel weergeeft dat de respondent in kwestie geen racist is.
5 stellingen die naar voren kwamen uit de SID-Survey, verdienen elk een eigen blogbericht:
- Hoe jonger, hoe meer personen van Belgische herkomst open staan voor diversiteit.
- De 2e generatie personen van Marokkaanse, Turkse en Congolese herkomst staan opener t.o.v. holebiseksualiteit.
- Openheid tussen de verschillende groepen van buitenlandse herkomst onderling is niet evident.
- Er bestaan traditionele genderrollen bij personen van Marokkaanse en Turkse herkomst.
- Hoe hoger opgeleid, hoe opener personen van Belgische afkomst staan t.o.v. culturele diversiteit.
Wat alvast erg belangrijk is vooraleer iemand conclusies trekt uit de bevraging van personen naar de mening die ze over zichzelf hebben: hoe iemand over zichzelf denkt, is een subjectief gegeven. Hou hierbij het Thomas-theorema in gedachten, nl: ‘if men define situations as real, they are real in their consequences’. Kies jouw gepercipieerde realiteit dus wijselijk, want hoe je een situatie voorstelt heeft werkelijke gevolgen.
Artemis Kijkt Naar De Wereld. 